W środę 4 grudnia w Regionalnym Ośrodku Kultury w Zatorze po raz pierwszy zaprezentowana została książka Agnieszki Smreczyńskiej Gąbki „Za matową szybą. W drodze do utraconej tożsamości”. To najnowsza publikacji Fundacji na rzecz MDSM, poświęcona Tadeuszowi Smreczyńskiemu.
Tadeusz Smreczyński urodził się w Zatorze w 1924 roku. Był synem Tadeusza Smreczyńskiego - burmistrza Zatora. W 1940 roku został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec. Udało mu się zbiec ale w 1943 roku został aresztowany. Wraz z innymi trafił do cieszącego się złą sławą więzienia w Mysłowicach. Stamtąd przewieziony został do KL Auschwitz, gdzie cudem uniknął śmierci w komorze gazowej. W 1944 roku przewieziony został do obozu Mauthausen. Po wojnie skończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i rozpoczął pracę jako lekarz w Brzeszczach. Za namową m.in. swojego syna Piotra Tadeusz Smreczyński zaangażował się w proces pojednania polsko-niemieckiego. Rozpoczął współpracę z Międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu. Zmarł w Krakowie, 2 lutego 2018 roku. Za swoją pracę na rzecz pamięci i pojednania został odznaczony Federalnym Krzyżem Zasługi na Wstędze.
Gośćmi spotkania byli m.in.: wicekonsul Jan Homburg. z konsulatu Niemiec w Krakowie, ks. Krzysztof Wieczorek z zatorskiego ośrodka Caritas, członek Zarządu Powiatu Oświęcimskiego Teresa Jankowska, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Oświęcimskiego Wojciech Kajdas, burmistrz Mariusz Makuch, sekretarz Brzeszcz Magdalena Maj, przedstawiciele Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, dyrektor Wadowickiego Centrum Kultury i radny Piotr Wyrobiec, dyrektor Oświęcimskiego Centrum Kultury Apolonia Maj, radni powiatowi, gminni, słuchacze zatorskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, przyjaciele i rodzina Tadeusza Smreczyńskiego.
Gospodarzami spotkania byli: dyrektor ROK, Elżbieta Mostowik oraz Łukasz Dziedzic, redaktor naczelny „Życia Zatora”, który moderował rozmowy z zaproszonymi gośćmi.
O działalności Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu oraz o współpracy z Tadeuszem Smreczyńskim opowiadał dyrektor Leszek Szuter. Zaprezentowane zostały także fragmenty filmów zrealizowanych podczas polsko-niemieckiego projektu „Historie w biografii” w oparciu o spotkania i wywiady uczestników z Tadeuszem Smreczyńskim w MDSM w 2010 r.
Książka „Za matową szybą. W drodze do utraconej tożsamości” to zapis rozmowy z Tadeuszem Smreczyńskim przeprowadzonej przez Agnieszkę Smreczyńską Gąbkę w 2006 roku. Znajdziemy w niej również rozmowę z żoną Tadeusza Stanisławą oraz siostrą Marią Jeżyk. Całości dopełniają wypowiedzi pochodzące z zarejestrowanych spotkań i wywiadów z Tadeuszem Smreczyńskim. Przesłaniem książki są słowa Tadeusza Smreczyńskiego: „Nie ma złych narodów. Dobre czy złe są działania jednostki, człowieka”.
Autorka, Agnieszka Smreczyńska Gąbka pochodzi z Zatora, pracuje i mieszka w Lublinie. Z wykształcenia jest filozofem, zawodowo jest specjalistą ds. strategii rozwoju i strategii marki oraz trenerem. Tadeusz Smreczyński był jej wujkiem. – Cieszę się, że dzięki tej książce udało się nam rozpalić pochodnie pamięci o tych, którzy pokonując ból i ciężar wspomnień, nieśli światu pojednanie i pokój. Do takich osób należał niewątpliwie śp. Tadeusz Smreczyński, który urodził się w Zatorze, pracował w Brzeszczach a jesień życia przeżył w Krakowie – mówiła podczas spotkania Agnieszka Smreczyńska Gąbka.
Gościem spotkania miała być Stanisława Smreczyńska, ale ze względu na stan zdrowia do Zatora nie udało się jej dotrzeć. Jednak Agnieszka Smreczyńska Gąbka w drodze na spotkanie w Zatorze zatrzymała się w Krakowie i zarejestrowała krótką wypowiedź Stanisławy, skierowaną do gości. - Szanowni Państwo, pragnę Was serdecznie pozdrowić. Cieszę się, że zebraliście się w Zatorze i możecie poznać losy mojego męża Tadeusza, który urodził się i był mieszkańcem Waszego miasta. Historię, która była naszym życiem. Życzę Wam dobrej lektury książki (…) Pragnę, abyście pamiętali o tym, że powinniśmy czynić wszystko, aby między ludźmi budować pokój i pojednanie - zabrzmiały na koniec spotkania słowa Stanisławy Smreczyńskiej.
Partnerzy wydania książki:
Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau
Międzynarodowy Komitet Oświęcimski
Konsulat Generalny RFN w Krakowie
Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
Gmina Zator
Gmina Brzeszcze
Autorem zdjęć jest Przemysław Gąbka. Dziękujemy.
